Η αρχαιοελληνική μέθοδος τόξευσης από σύνθετο τόξο

Προς αποκατάσταση μιας ιστορικής ανακρίβειας που έχει ενστερνιστεί από κάποιους σύγχρονους τοξότες και "ερευνητές" ότι οι αρχαίοι Έλληνες τοξότες χρησιμοποιούσαν δακτυλίδια τοξοβολίας για την τόξευση του βέλους. Παραθέτω ακριβώς το απόσπασμα από το βιβλίο του Δρ. Μανούσου Καμπούρη " Οι πολέμαρχοι της αρχαίας Ελλάδος" που αναφέρεται στον τρόπο εφελκυσμού της χορδής του τόξου. Επίσης θεώρησα σκόπιμο να συμπεριλάβω το σημείο εκείνο που αναφέρεται στο λεγόμενο "σημείο επαφής" του βέλους στο σώμα του τοξότη.

Το βέλος στο πίσω μέρος φέρει φτερά, συνήθως σε τριγωνική διάταξη, προκειμένου να διατηρεί την ευστάθεια του, ενώ είναι πολύ πιθανό να συνεχίζεται η παλαιότερη πρακτική να έχει εγχάρακτο το πίσω μέρος (γλιφίδαι) ώστε να προσφέρεται καλύτερη λαβή στα δάκτυλα του τοξότη. Να τονιστεί ότι οι Έλληνες τοξότες έθεταν την νευρά του τόξου (σ.σ. χορδή) στην χαραγή του βέλους και μετά, κρατώντας με τα δάκτυλα το βέλος, το έσυραν στη θέση του μέγιστου εφελκυσμού. Επομένως ήταν απαραίτητο να μην γλιστρήσει το βέλος από ιδρωμένα ή κρυωμένα δάκτυλα, και η εγχάρακτη υφή στο πίσω μέρος βοηθούσε σε αυτό. Άλλοι τοξότες που χρησιμοποιούσαν τέτοιου είδους τόξα, πχ Σκύθες, έσυραν όχι το βέλος, αλλά τη χορδή με δύο που τοποθετούσαν ένα πάνω και ένα κάτω από το βέλος, το οποίο με τον τρόπο αυτό κρατιόταν σταθερό, αλλά δεν λάμβανε τις καταπονήσεις της τάσης επαναφοράς του τόξου. Για το λόγο αυτό εκείνα τα βέλη δεν χρειάζονταν «γλυφίδες», ενώ αντίθετα οι τοξότες έφεραν μεταλλικά δακτυλίδια ή δερμάτινους επιδέσμους, ώστε να μην πληγώνονται τα δάκτυλα τους. Σε ορισμένες παραστάσεις αντί εγκοπής στο πίσω μέρος του βέλους για να περάσει η χορδή, εμφανίζεται απάρτιο σχήματος Υ (σ.σ. το γνωστό πυθμένιο ή knock), σαν να είναι πρόσθετο όπου τοποθετείται η χορδή. Τέτοια απάρτιο καταργεί την ανάγκη για γλυφίδες και επιτρέπει ασφαλέστερη λαβή, ενώ αποκλείει σφήνωση της χορδής στην εγκοπή και εμπλοκή. Τα φτερά σε τέτοια βέλη έχουν ομαλό απιοειδές σχήμα. […] Οι Έλληνες σε αντίθεση με άλλους (πχ Άγγλους) έσυραν το βέλος του τόξου μέχρι το στήθος και όχι μέχρι το αυτί. Αυτή η πρακτική είχε σαν αποτέλεσμα να θεωρηθεί η βολή ασθενής, αφού η κάμψη του τόξου είναι ανάλογη της ορμής με την οποία φεύγει το βέλος. Επειδή η ιδέα  να σύρει κανείς τη χορδή μέχρι το αυτί δεν θέλει πολύ μυαλό ή τεχνολογία, είναι απορίας άξιο γιατί συνεχιζόταν αυτή η πρακτική και δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση αυτός να ήταν ο περιορισμός του τόξου. Κάθε τόξο έχει ένα μέγιστο επιτρεπόμενο από την κατασκευή του μήκος τάνυσης, το οποίο δεν μπορεί κανείς να υπερβεί. Εδώ αξίζει να τονιστεί ότι το μήκος τάνυσης δεν μπορεί μεν να το υπερβεί κανείς, αλλά δεν σημαίνει ότι μπορεί έστω να το φτάσει. Η δύναμη που απαιτείται για εφελκυσμό κάποια στιγμή γίνεται τεράστια, ενώ επιπλέον υπάρχει και ο παράγων «μήκος βέλους». Κανείς δεν μπορεί να τεντώσει ένα τόξο περισσότερο από το μήκος του βέλους του, είτε έχει αυτή την δυνατότητα κατασκευαστικά, είτε όχι.

Δρ. Μανούσος Εμμ. Καμπούρης, Οι πολέμαρχοι της αρχαίας Ελλάδος, εκδ. Ένωση εκτυπωτικών επιχ/σεων, Αθήνα, 2008, σ.186-190.

Στο παρακάτω βίντεο που έχω αναρτήσει στο youtube και περιέχει αποσπάσματα από την ταινία "Mongol", φαίνονται καθαρά στο 3:19 ο τρόπος με τα δύο δάκτυλα στη χορδή του τόξου με τιον δείκτη από πάνω και τον μέσο κάτω από το πυθμενιο του βέλους και στο 3:49 ο τρόπος έλκυσης του ίδιου του βέλους με τα δάκτυλα.

http://www.youtube.com/watch?v=xtz0-qwCKlM